Motor ve Arac Teknigi

ARACI TANIMA ve ARAÇ KULLANMAYA HAZIRLIK

ARAÇTA BULUNAN KISIMLAR VE SİSTEMLERİ
Şase;
Arabanın iskelet sistemidir, tüm parçalarının monte edildiği en büyük bölümüdür. Şase bir arabanın güvenliğinin baş unsurudur. Kaza anında çarpma şiddetini göğüsleyen, gerekli kırılma noktaları kırılarak, kaza şiddetini en aza indiren bölümüdür.
Karoser; Motor, güç aktarma organları ve diğer sistemleri üzerinde taşıyan kısımdır.
Fren Sistemi: Seyir halindeki aracı durdurmak veya yavaşlatmak, park halindeki aracın sabitlenmesini sağlamak amacıyla kullanılan sistemdir.
El Freni: Duran aracı sabitler.
Ayak (Servis) Freni: Seyir halindeki aracın durmasını veya yavaşlamasını sağlar.
Direksiyon Sistemi; Aracın istenilen yöne şevkini sağlayan sistemdir.
Süspansiyon Sistemi: Araç hareket halinde iken yoldan dolayı meydana gelebilecek sarsıntı, titreşim ve darbeleri üzerine alarak şaseye iletmesini engelleyen sistemdir.
Aydınlatma İkaz Sistemleri: Aracın gece veya gündüz emniyetli seyrini sağlamak amacıylayla kullanılan sistemdir.
Gösterge Sistemi: Araçla ilgili uyarıları önceden sürücüye bildiren sistemdir.
Araç Tanıtım Kitabı: Aracın lastik hava basınçları, yakıt sistemi, periyodik bakım aralıkları elektrik sistemi, sigortalar vb. gibi günlük hayatta karşınıza çıkabilecek küçük sorunları anlayıp çözüm bulmanıza destek olacak aracı tanıtan kitaplardır.

Motor: Aracın hareketi için güç elde eden makinelerdir.
Benzinli, Dizel ve Lpg li Motorlar (İçten Yanmalı Motorlar);
Yanma sonucu elde ettiği ısı enerjisini mekanik enerjiye çeviren makinelerdir.
Elektrikli Araç Motoru;
Depolanan elektrik enerjisini tekerleklere çekiş gücü sağlamak için mekanik enerjiye çeviren motorlardır. Sadece Elektrik enerjisi ile çalışır.
Hibrit Motor;
Bu sistemde benzin ile birlikte elektrik enerjisi de kullanılmaktadır. Yani ikili prensip ile çalışan bu motor, yeri geldiğinde benzin, yeri geldiğinde de elektrik ile çalışmaktadır.
Yanma Yerine Göre Motorlar;
İçten Yanmalı Motorlar; Yakıt motorun silindirleri içerisinde yanıyorsa buna içten Yanmalı motor denir.(Günümüz araçlarında en fazla içten yanmalı motorlar kullanılır). Dıştan Yanmalı Motorlar;
Yakıt motorun dışında yanıyorsa dıştanYanmalı motor denir.
Kullanılan Yakıt Cinsine Göre Motorlar;
- Benzinli motorlar (Benzin)
- Dizel Motorlar (Mazot-Motorin)
- LPG'li motorlar (Likit Petrol Gazı)
- Benzin ve LPG'li motorlar
Soğutma Sistemi; Motorun daha verimli çalışabileceği ısı ortamını sağlar.
Soğutma Sistemlerine Göre Motorlar;
- Su soğutmalı motorlar,
- Hava soğutmalı motorlar.
Basınç farkı ile emme ve egzoz yapılır. Motorda krank bölümünden ve piston kısmından faydalanılır.

Zamanlarına Göre Motorlar;
- İki zamanlı motorlar;
Motor içerisinde oluşan basınç farkı ile emme ve egzoz yapılır. Motorda krank bölümünden ve piston kısmından faydalanılır.

- Dört zamanlı motorlar:
Dört Zamanlı Motorların Çalışma Sistemi;
Emme zamanı :
Benzinli motorlarda emme subabı açılır ve silindirlere Yakıt ve hava karışımı dolar. (Dizel motorlarda emme subabı açılır, silindirlere sadece hava dolar).
Sıkıştırma zamanı; Benzinli motorlarda yakıt hava karışımı pistonun yukarı hareket etmesiyle sıkışır. (Dizel motorlarda hava pistonun içerisinde dar bir hacimle sıkıştırılır. Sıkışan hava yakıtı ateşleyebilecek sıcaklığa ulaşır)
Ateşleme (İş) zamanı; Benzinli motorlarda sıkıştırılmış karışım buji ile ateşlenir ve yanma gerçekleşir. (Dizel motorlarda sıkıştırılmış havanın üzerine enjektör tarafından basınçlı motorin (mazot) püskürtülür. Yakıt sıcak hava içerisinde yanar.
Egzoz zamanı; Yanan yakıtın çıkardığı gazlar egzoz subabının açılmasıyla Egzoz manifoldu yardımıyla Egzoz borularından dışarıya atılır. Egzoz zamanı dizel ve benzinle çalışan motorlar için aynıdır.
Marş Sistemi; Marş motoru yardımı ile ilk hareketi vererek motoru çalıştırır. Marşa basıldığında marş motoru çalışmıyorsa akü boşalmıştır, akünün kutup başları gevşemiş veya oksitlenmiştir.
Şarj Sistemi; Motor çalışmaya başladığı andan itibaren aküyü şarj eder ve aracın elektrik ihtiyacını karşılar.
Yağlama Sistemi; Motor bloğu içerisinde bulunan parçaların hareketleri esnasında sürtünmelerini ve aşınmalarını azaltır, hareketi kolaylaştırır, soğutmaya yardımcı olur ve çalışan yüzeyleri temizler.

Elektrikli Motorlar; Teknoloji çağının bir sonucu olarak yakıt tasarrufu yapan, petrol tüketmeyen, sessiz ve yüksek verimlilikle çalışan motorlardır.
Elektrikli araçlar bir Rotor vasıtasıyla hareket eder. Elektrik motorunun içinde yer alan ve dönerek hareket halinde olan rotor adlı parça sayesinde elektrikli araç çalışır. Rotor döndükçe elektrik akımı iletilir, elektrik enerjisi hareket enerjisine dönüşür.
Otomatik Vitesli Araçların Özellikleri;
- Otomatik vitesli araçlar Özellikle şehir içi kullanımda konfor sağlayarak, iki elin direksiyonda kalış süresinde artış kazandırmaktadır.
- Şehir içi dur kalk durumunda debriyaj pedalının bulunmaması, vites kolunun veya aparatının kullanılma gereği kalmaması büyük bir kolaylık sağlamaktadır.
- Hem düz yolda hem de yokuşlardaki iniş çıkışlarda otomatik vitesin sunduğu rahatlık, manuel vitesli olanlara göre daha yüksek orandadır.
- Otomatik vitesli araçların bir alt yada üst vitese geçişinde gerekli olan zaman, manuel vitesten daha fazla olmakla birlikte manuel vitesli araçlarda ise istediğiniz vitesi ve devri istediğiniz gibi ayarlayabilirsiniz.

ARAÇ KULLANMAYA HAZIRLIK
Sürücü Koltuğunun Ayarlanması;
- Aracın kullanımı ve ayakların pedalları rahat bir şekilde kumanda etmesi için öncelikle sürücü koltuğu ayarlanır.
- Koltuk ayarı ayaklar ile pedalları kontrol ederken vücudun öne ve arkaya hareket ettirmemeyi sağlar.
- Rahat bir sürüş için koltuk ayarlanırken, ileri, geri, yükseklik, sırt yaslanma eğim, ve baş dayanağının yükseklik ve eğim ayarı yapılır.
- Araç sürücüsü koltuğu kendisine göre aşağıdaki gibi ayarlamalıdır.
- Vücut ile koltuk arasında boşluk kalmamalı. Sırtınız koltuğa tam yaslanmalı, bacakların alt kısmı koltuk ile tam temasta olmalı.
- Kolları uzatınca bilekler direksiyon simidinin üzerine gelmeli. Böylelikle direksiyonu kırdığınızda sırtınız koltuktan ayrılmayacaktır. Pedallara ayağın tümüyle (ayak parmaklarıyla değil) tam basıldığında bacak hala dizden kırık olabilmeli.
Baş Desteklerinin Ayarlanması;
- Hareket halindeyken trafiği kontrol edebilmek için
baş desteklerinin görüşü engellememesi gerekir.
- Ayrıca olası bir kaza anında başınızın geriye doğru hareketini önleyecek ayarda olmasına dikkat edilmelidir.
- Baş destekleri bir kaza anında boyun yaralanmaları riskini düşürmek için tasarlanmışlardır.
- Araç koltuğunda oturup arkanıza yaslandığınızda maksimum koruma için baş desteği üst kısmının kulaklarınızla aynı hizada olmasını sağlayınız.

Aynaların Ayarlanması;
Araç kullanırken devamlı önünüze bakmayıp aynalara bakarak arkadan gelen araçların hızına göre kendi hızınızı, geçiş noktanızı ve duruş sırasındaki güvenliğinizi kontrol etmeniz için kullanılır.
İç Dikiz Aynası; Araç içi geriyi görme aynası (dikiz aynası) arka camın tamamını ve yolu görebilecek şekilde ayarlanmalıdır, iç dikiz aynaları gece arkadan gelen araçların far ışıklarını sürücünün gözüne yansıtmaması için dikiz aynasının gece konumuna ayarlanması gerekir.
- Aynalar sürücülere aracın arkasından, sağından veya solundan gelen trafiği kontrol etmelerini, sağa, sola dönüşlerde ve park etme sırasında rahat hareket etmelerini sağlar.
- Araç içi geriyi görme aynası arka camın tamamını görecek şekilde ayarlanır.
- Ayna Ayarları Sürücü araç kullanırken aynaları aracın sağını, solunu ve arka tarafını kontrol ederek güvenli bir sürüş sağlamak için kullanır.
için kullanılır.
Sol Dikiz Aynası; Aynanın alt köşesinde sol arka kapıdaki tutma yeri görülecek şekilde ayarlanmalıdır.
Sağ Dikiz Aynası; Aynanın alt köşesinde sağ arka kapıdaki tutma yeri görülecek şekilde ayarlanmalıdır.
Direksiyon Ayarı;
- Hareket halindeyken ayaklarınızın direksiyon simidine çarpmaması ve direksiyonu rahat kumanda edebilecek şekilde ayarlanmalıdır.
- Direksiyon simidinin altında bulunan kumanda kolunu açarak aşağı ve yukarı hareket ettirilir.
- Direksiyon ayarı sürüş esnasında manevra kabiliyetinizi belirler.
- Koltukla direksiyon arasında uygun bir mesafe olmalı, bu mesafe dirsekler çok açık ya da çok dik olmayacak şekilde, manevrada kolaylık sağlayacak mesafede, hafif bükülü durumda olmalıdır.
Emniyet Kemerinin Ayarlanması;
- Can güvenliğiniz bakımından hareket etmeden önce emniyet kemerinizin kesinlikle takılması gerekir. Emniyet kemeri takmak aynı zamanda bir trafik kuralıdır. Emniyet kemeri takılırken kolların ve vücudun rahat hareket ediyor olmasına dikkat edilmelidir.
- Emniyet kemeri sürücü ve yolcuları ani fren veya kaza durumunda araçta tutarak vücutlarını ve kafalarını ileri, sağa-sola ve yukarı vurmasını ve araçtan fırlamalarını önler.
- Eğer emniyet kemeri kullanmıyorsanız aracınız dursa bile siz araç içindeki yolcu ve hareketli cisimler aynı hızla yol almaya devam eder ta ki direksiyon, torpido veya ön cam sizi durdurana kadar.
- Bir çok insan kısa mesafelerde kemer takmayı gereksiz olarak görmekte, ancak unutmayalım ki kazalarda ölenlerin %35'i şehir içinde ve günlük güzergahlar üzerinde olan kazalardan kaynaklanıyor Sizlerden, karayolunu kullanırken kurallara mutlaka riayet etmenizi kendi can güvenliğiniz için emniyet kemeri kullanmanızı istiyoruz. Çünkü trafik kazaları sadece başkalarının başına gelmez.
- Emniyet kemeri takılmadan önce sağlam olup olmadığı kontrol edilmelidir;
- Emniyet kemeri ani olarak çekildiğinde kilitlenmelidir, kilitlenmezse emniyet kemeri arızalıdır. Bu gibi durumlarda mutlaka emniyet kemeri tamir ettirilmeli tamir edilemiyorsa yenisi ile değiştirilmelidir.
- Koltuk sırtlığının dik pozisyonda olduğuna emin olun, emniyet kemerini çekerek omuz, bel ve leğen kemiği üzerinden üç noktadan temas edecek şekilde rahat ve güvenli uzunluğu sağlayacak şekilde takın. Metal dili yuvaya, mekanizmadan "klik sesini duyana kadar sertçe itin.
- Doğru tokayı kullandığınızdan emin olun. Gerekli bir durumda emniyet kemerini hızlı bir şekilde açabilmek için tokanın üzerindeki açma düğmesini konumlandırmayı unutmayın. Kilit dilinin kilide tam oturmuş olduğundan emin olmak için metal dili geri doğru çekin.
- Emniyet kemerinin kıvrılmış olmadığından emin olun.
- Eğer emniyet kemeri siz onu kendinize sarmak için çekerken kilitlenirse, sargının geri kaymasına izin verin ve tekrar emniyet kemerini çekerek takın.
- Gideceğiniz mesafe hangi uzunlukta olursa olsun, mutlaka emniyet kemeri kullanın. ön ve arka koltuklardaki tüm yolcuların emniyet kemerlerini mutlaka takmalarını sağlayın.
- Kemeri mutlaka kurallara uygun olarak takın.
- Kemeri bağlarken üzerinizde palto vs. gibi kalın giysiler olmamalıdır, kalın giysiler kemerin etkinliğini azaltır.

Aracın Dış Kontrolünün Yapılması;
- Araca binilmeden önce aracın etrafı kontrol edilerek; altında veya arkasında çocuk, kedi ve köpek var mı diye bakılmalı. Aracın lastikleri ve aydınlatma sistemi (sinyaller, kısa ve uzun hüzmeli farlar stop lambaları) kontrol edilmeli.
- Aracınızı bıraktığınız yerde aracınıza çarpıp kaçmış olabilirler Bu nedenle aynalarda, kaportada çarpma, çizik ve eğiklik gibi hasar olup olmadığı kontrol edilmelidir.
- Eğer böyle bir durum varsa aracınızı yerinden oynatmadan yetkililerce rapor tutturmalısınız.
- Araç bulunduğu yerden çıkarıldıktan sonra aracın çıkarıldığı yer kontrol edilerek aracın sistemlerinde su ve yağ kaçağı olup olmadığı kontrol edilir.

Aracın Göstergelerinin Kontrolü:
Aracın ön paneli üzerine, sürücünün kolay bir şekilde görebileceği yere konulmuştur. Aracın hızı, motor devri, soğutma suyu sıcaklığı, depoda kalan yakıt miktarını, ve arıza meydana gelmeden önce veya arıza durumunda sürücüyü uyarmak, aracın çalışma sistemleri hakkında bilgi vermek,amacıyla çeşitli sembollerden oluşan ışıklı uyarı sembolleri kullanılır. Araç kontağı açıldığında bu göstergeler yanar ve Yağ lambası, Akü şarj lambası ve motor arıza lambası hariç 1 kaç saniye içinde sönmesi gerekir. Bu lambaların ise aracın motoru çalıştırıldıktan sonra sönmesi gerekir.
- Kontak anahtarını takmadan önce el freninin çekik olduğu kontrol edilmelidir, vites boşa alınır, (vites kolunu sağa sola hareket ettirin, sağa ve sola rahat hareket ediyorsa vites boştadır) kontak anahtarını direksiyonun sağında bulunan anahtar girişine takın ve ileri doğru çevirin, eğer dönmüyorsa direksiyon kilitlenmiş demektir.
- Direksiyon hafifçe sağa sola oynatılırken kontak anahtarı 1 kademe açılmalıdır, birinci kademede bazı elektronik aksamı ve aydınlatmaları devreye sokarsınız, çevirmeye devam ederek ikinci kademeye getirdiğinizde ise göstergeler çalışacaktır.
- Göstergelerin birçoğu birkaç saniye içinde söner.
- Kızdırma bujisi lambası veya enjeksiyon uyarı lambasının sönmesi beklenir, söndükten sonra debriyaj pedalına sonuna kadar basılarak marş yapıp motor çalışıncaya kadar elinizi bırakmayınız. Motor çalışınca kontak anahtarı bırakılır.
- Motor çalıştıktan sonra yağ, şarj ve motor arıza lambası sönmesi gerekir, eğer bu lambalar sönmezse aracın yağlama sisteminde, şarj sisteminde veya motorunda arıza var demektir. Araç hareket ettirilmez.
Yağ Lambası;
Aracın motoru çalıştığı andan itibaren yağ lambasının sönmesi gerekir sönmüyorsa veya hareket halinde iken yağ lambası yanıyor ise yağlama sistemi ile ilgili arıza olduğunu bildirir, eğer hareket halinde iseniz trafiği tehlikeye sokmamak şartı ile en sağ (emniyet) şeridine geçilerek araç stop edilir ve arıza giderilir.
Şarj Lambası; Aracın motoru çalıştığı andan itibaren şarj lambasının sönmesi gerekir sönmüyorsa veya hareket halinde iken şarj lambası yanıyor ise şarj sistemi ile ilgili arıza
olduğunu bildirir, eğer hareket halinde iseniz trafiği tehlikeye sokmamak şartı ile en sağ şeridine geçilerek araç stop edilir ve arıza giderilir.
Hararet (Isı) Lambası; Motor soğutma sistemindeki arızayı bildirir. Araç hareket halinde iken hararet lambası yanıyor ise trafiği tehlikeye sokmamak şartı ile en sağ (emniyet) şeridine geçilerek durulur, araç stop edilmez, rölantide çalıştırılır, soğutma suyu kontrol edilir,eksikse; ılık ve temiz su ilave edilir.
Yakıt Lambası; Sürücüye depodaki yakıtın bitmek üzere olduğunu bildirir. Yakıt azaldığında Göstergede kırmızı renkte uyan ışığı yanar.
El Freni Lambası; Aracın tekerleğinin el freni ile sabitlendiğini bildirir. Aynı zamanda aracın fren hidroliği azaldığı veya bittiği taktirde el freni uyarı lambası yanabilir.
Kızdırma Bujileri İkaz Lambası(Sadece dizel motorlu araçlar için); Dizel motorlu araçlarda soğuk havalarda motoru kolay çalıştırmak için ısıtma bujileri silindir içerisindeki havayı ısıtır. Kontak açıldıktan sonra marş yapılması için öncelikle kızdırma bujileri ikaz lambasının sönmesi gerekir. İkaz lambası söndükten sonra marş yaparak motor çalıştırılır.
Açık Kapı İkaz Lambası; Aracın kapılarından biri veya bir kaçının açık kaldığı veya tam kapanmadığını bildirir.
Arka Cam Rezistans Göstergesi;
Aracın gösterge panelinde bulunan bu sembol arka cam rezistansının çalıştığını bildirir. Arka cam rezistansı soğuk veya yağışlı havalarda arka camda oluşan buğulanmayı önlemek için kullanılır.
Emniyet Kemeri Takılmamış Uyarı Lambası; Emniyet kemerinin Takılmamış olduğunu bildirir. Bazı araçlarda uyarı ışığıyla birlikte sesli ikaz da yapabilir.
Hava Yastığı (Airbag) Göstergesi; Hava yastıkları hakkında bilgi verir. Hava yastığı (Airbag) çarpışma durumunda otomatik olarak şişerek sürücü ve yolcuların ölüm ve yaralanmalarını azaltan pasif güvenlik sistemidir.
Dörtlü İkaz Lambası; Dörtlü ikaz lambalarının yanmakta olduğunu bildirir.(Aracın arızalanması, hasta taşıma vb. gibi durumlarda kullanılır.)
Park Lambası Göstergesi;
Park lambalarının açık olduğunu bildirir. (Farlar açıkken bu lamba yanar)
Kısa Hüzmeli Far Göstergesi; Kısa Hüzmeli farların açık olduğunu bildirir.
Uzun Hüzmeli Far Göstergesi; Uzun hüzmeli farların açık olduğunu bildirir.
Sağ Sinyal Lambası Göstergesi; Sağ sinyal lambasının açık olduğunu bildirir.
Sol Sinyal Lambası Göstergesi; Sol Sinyal lambasının açık olduğunu bildirir.
Sis Lambası Göstergesi; Sis lambasının açık olduğunu bildirir. Sis lambaları sis, pus, tipi gibi hava şartlarında kısa ve uzun hüzmeli farlarla birlikte kullanılır.
Düşük Lastik Hava Basıncı Göstergesi; Lastik hava basıncının düşük olduğunu bildirir.
Soğutma Suyu Sıcaklığı (Hararet) Göstergesi; Soğutma suyunun sıcaklığını bildirir. Motor çalışma suyu Sıcaklığı 85 - 90 derecedir.
Kilometre (Hız) Göstergesi; Aracın seyrettiği hızı Kilometre/Saat cinsinden Gösterir. (Bazı araçlarda Mil/Saatolarak da gösterebilir.)
Motor Devir Saati Göstergesi; Motorun devir sayısını birim Zamanda Gösterir.(Dev/Dakika cinsinden)
Yakıt Göstergesi; Depoda bulunan yakıt miktarını gösterir.

ARAÇLARIN PERİYODİK ARALIKLARLA BAKIMLARI
Günlük Bakım;
- Akaryakıt kontrolü
- Motor yağı seviyesi kontrolü,
- Motor soğutma suyu seviyesi kontrolü
- Silecek suyu seviyesi kontrolü
- Fren hidrolik yağı seviyesi kontrolü
- Lastik hava basıncı kontrolü
Haftalık Bakım ;
- Vantilatör kayışı gerginliği kontrolü
- Akümülatör kontrolü
Aylık Bakım (1000 -1500 km'lik Bakım);
- Hava filtresi kontrolü
Yıllık Bakım (10000 -15.000 - 20000 km'lik );
- Motor yağı değişir
- Yağ filtresi değişir.
- Vites kutusu ve diferansiyel yağ seviyesi kontrol edilir eksikse tamamlanır.
- Benzinli motorlarda ateşleme sistemi kontrol edilir. (Bujiler değiştirilir)
- Yakıt filtresi değişir.
- Dizel motorlarda mazot filtresi değişir, kızdırma bujileri kontrol edilir.
- Dizel motorlarda mazot filtresi değişir, kızdırma bujileri kontrol edilir.
- Ön düzen sisteminin kontrolü ve gerekli ayarları yapılır.
- Triger kayışı kontrol edilir, gerekirse değiştirilir.
- Fren sistemi komple kontrol edilir.
- Lastiklerin periyodik olarak yer değiştirilmesi yapılır.
- Polen filtresi değişir.
Kışlık Bakım;
- Antifriz kontrolü,
- Lastik diş derinliklerinin,lastik havalarının kontrolü varsa kışlık lastiklerinin takılması,
- Cam suyu ve silecek lastiklerinin kontrolü, Akü şarj durumu kontrolü,
- Fren ve debriyaj balatalarının kontrolü, Aydınlatma sistemi ve ampullerin kontrolü,
- Araçta bulundurulması gereken malzemelerin (zincir, çekme halatı, takoz, yedek ampuller v.s.) kontrolü.
Yazlık Bakım;
- Lastik diş derinliklerinin,lastik havalarının kontrolü varsa kışlık lastiklerin çıkarılıp yazlık lastiklerin takılması,
- Akü kontrolü,
- Cam suyu ve silecek lastiklerinin kontrolü,
- Fren ve debriyaj balatalarının kontrolü
Uzun Yola Çıkmadan Önce Yapılması Gereken Hazırlıklar;
- Acil durumlar için aracınızda küçük bir tamir çantası, taşınabilir lamba, yedek ampul ve fener bulundurun, ilk yardım çantasını kontrol ederek eksikler varsa tamamlayın.
- Yangın söndürme tüpünün de son kullanma tarihi kontrol ediniz
- Ayrıca sileceklerinizi ve silecek suyunu da kontrol ediniz.
- Kriko ve bijon anahtarlarını yola çıkmadan önce mutlaka kontrol edin, çalışır durumda olduğuna emin olun.
- Yedek lastik (stepne) havasını kontrol edin eksikse tamamlayın.
- Aydınlatma sistemini kontrol ediniz, sorun varsa sorunu gideriniz.
- Yola çıkmadan önce aydınlatma sistemindeki lambalarınızı silerek temizleyin.
- Lastiklerinizin hava basınçlarını ve diş derinliklerini mutlaka kontrol ediniz.
- Eğer lastiklerinizin diş derinliği 1.6mm altında ise mutlaka değiştiriniz.
Akaryakıt Kontrolü;
- Araç sürücüsü araca binip kontak anahtarını açtığında yakıt göstergesine bakmalı, göstergedeki yakıt miktarı kırmızı çizginin altında olmamalıdır.
- Tamamen yakıt bitmeden yakıt alınmalıdır, aksi takdirde yakıt sisteminde biriken su ve pislikler yakıt sistemine giderek yakıt sisteminde hasar yaratabilir.
- Dizel motorlu araçlarda depoda mazot (motorin) biterse sistem hava yapar ve motor çalışmaz.
- Yakıt göstergesindeki ibre kırmızı bölgede iken araç yaklaşık 20 - 40 km kadar daha gidebilir.
Motor Yağı Kontrolü;
- Araç düz bir zemine alınıp motor stop edilir, yağın karterde toplanması için 4 - 6 dakika beklenir.
- Yağ çubuğu yerinden çıkarılıp temiz bir bez ile temizlenir.
- Yağ çubuğu tekrar yerine takılarak yerinden çıkarılan yağ çubuğu yere paralel bir şekilde tutulur.
- Yağ, yağ çubuğunun alt kısmındaki iki çizgisi (max - min) seviyesi arasında olmalıdır.
- Yağın ölçümü yapılırken yağ çubuğundan iki parmak arasına bir miktar yağ alınır ve ovalanır, akışkanlığı ve içerisinde pislik olup olmamasına dikkat edilir.
- Akışkanlığı bozulmuşsa veya yağda pislik varsa yağ değiştirilir.
- Aracın katalog değerine ve çalışma şartlarına göre belirli kilometrelerde yağ ve yağ filtresinin değişmesi gerekir. (Yağ kontrolü yapılırken, yağ kaçağı kontrolü ve yağ rengi kontrolü de yapılmalıdır.
- Motor yağı külbütör (subap muhafaza) kapağından doldurulur.

Radyatör ve Silecek Suyu Kontrolü;
Soğuk Motorda Radyatör Suyu Kontrolü;
- Radyatör yanında su takviye kabı bulunuyor ise; kabın üzerinde bulunan min - max çizgileri arasında olması gerekir.
- Soğutma suyu azalmış ise min – max çizgileri arasına gelinceye kadar soğuk ve temiz içme suyu konulur ve kapak sıkıca kapatılır.
- Radyatör yanında su takviye kabı bulunmuyor ise; radyatör kapağı açılarak içindeki suya bakılır.
- Radyatör içindeki su peteklerin üzerini örtecek kadar dolu olmalıdır. Soğutma suyu azalmış ise radyatör petekleri üzerine gelinceye kadar soğuk ve temiz içme suyu konulur ve kapağı sıkıca kapatılır.
- Sıcak motora kesinlikle soğuk su konulmaz.

Sıcak Motorda Radyatör Suyu Kontrolü;
- Motorun soğuması için biraz beklenir.
- Radyatör yanında su takviye kabı bulunuyor ise ele kalın bir bez alınıp 3-4 kat katlanır ve kabın üzerinde bulunan açma kapağının üzerine koyarak hafifçe bastırılarak gevşetilir.
- Takviye kabının kapağı hava basıncının boşalmasından sonra açılır.
- Soğutma suyu azalmış ise min - max çizgileri arasına gelinceye kadar ılık ve temiz içme suyu konulur ve kapak sıkıca kapatılır.
- Radyatör yanında su takviye kabı bulunmuyor ise aynı şekilde bir bez parçası alınıp 3 - 4 kat katlandıktan sonra radyatör kapağına bastırılarak gevşetilir.
- Radyatördeki hava basıncının boşalmasından sonra kapak açılır. Soğutma suyu azalmış ise radyatör petekleri üzerine gelinceye kadar ılık ve temiz içme suyu konulur ve kapağı sıkıca kapatılır.
- Sıcak motora kesinlikle soğuk su konulmaz. Eğer ılık su bulamıyorsanız motorun soğumasını beklemelisiniz.
- Kışın soğuk havalarda radyatördeki soğutma suyunun donmaması için antifiriz konulması gerekir.
- Radyatördeki su miktarının azalması motorun hararet yapmasına neden olur.

Silecek Suyu Kontrolü;
- Araçların ön ve arka camlarının temizlenmesi için cam yıkama suyu haznesinin kapağı açılarak suyu kontrol edilir, eksikse temiz su eklenerek tamamlanması gerekir. - Camlara su fışkırtan fıskiyelerin uçlarının temiz ve suyu cama fışkırtacak şekilde olması gerekir.
- Kış aylarında suyun donmaması için cam suyu haznesine cam suyu antifirizi konulmalıdır.
- Silecek lastiklerinin eskimesi yağmurlu havada, sileceklerin camı iyi silmemesine neden olur.

Lastik Hava Basınçlarının ve Diş Derinliklerinin Kontrolü;
- Aracın bütün yükünü lastikler taşır, bu nedenle lastiklerin hava basınçları ve diş derinlikleri güvenli bir sürüş için en önemli etkenlerdendir.
- Doğru hava basıncına ve diş derinliğine sahip lastikler hayati önem taşır.
- Lastiklerin hava basınçlarının kontrolü göz ile kontrol edilebilir. Yola temas yüzeyi ortalama bir avuç içi kadardır.
- Yinede aracınızda lastik hava basınçlarınızı ölçebileceğiniz uygun bir basınç ölçme aleti bulundurmanızda fayda var.
- Aracınızda hava basıcını ölçebileceğiniz bir alet yoksa benzincilerdeki hava ölçerler, açıkta bırakma ya da kötü kullanım yüzünden, ölçüm için pek uygun olmayabilir.
- Lastik basıncınızı ölçmenin en iyi yolu, size en yakındaki lastik bayisini ziyaret etmektir.
- Lastikler ortalama senede 7 psi basınç kaybına uğrar. Düzenli kontrol sayesinde lastiklerin hava basınçlarının tehlikeli seviyeye düşmesine engel olunur.
- Aracınızın lastik basıncını kontrol ederken, lastiklerin "soğuk" olduğundan emin olun. Soğuk, hava, aracın henüz kullanılmadığı anlamına gelir, Şunu unutmamalıyız ki araç kullanılırken, lastiğin sıcaklığı ve hava basıncı artar.
- Lastik hava basıncı aracın katalog değerlerine uygun olmalıdır. Doğru hava basıncı araç kullanım kılavuzunda veya aracın kapısının içinde, kapının üstünde, torpido gözünde belirtilmiştir.
- Ön ve arka lastiklerin hava basınçları aynı olmayabilir.
- Lastiklerde düşük hava basıncı, lastiği aşırı esneterek ısınmasına ve bununla birlikte temas yüzeyinin bozularak yol tutuşunun azalmasına neden oluyor. Eksik basınçlı lastikler, ıslak zeminde daha ciddi sorunlara yol açıyor. Diğer bir ifadeyle, basınç ne kadar az ise lastiğin yolla teması da o kadar az oluyor ve bu da araç kontrolünün kaybedilmesine ve kazalara yol açabiliyor.
Düşük hava basıncıyla kullanılan lastiklerde olumsuzluklar;
- Yol tutuş kabiliyetini azaltır, direksiyon hakimiyetinde tutarsızlığa neden olur, ıslak zeminde fren mesafesini uzatır, aşırı ısınacağından patlama riski artar,
- Tüm bunlar da trafik kazalarının meydana gelmesi riskini artırır.
- Ayrıca lastik hava basınçlarının düşük olması lastiklerin kenarlardan aşınarak kullanım ömrünü düşürür ve aracın yakıt sarfiyatını da arttırır.
Yüksek basınçlı lastiklerde olumsuzluklar;
- Yol tutuş kabiliyetini azaltır, direksiyon hakimiyetinde tutarsızlığa neden olur, araçta zıplamalar hissedilir, lastikler orta kısımdan aşınarak kullanım ömrü azalır.
- Lastik hava basınçları araçların kataloğunda belirtilen değerlerde olursa, lastiğin ömrü uzar, direksiyon hakimiyeti artar, frenleme iyi olur.
Lastiklerin diş derinlikleri;
1.6 mm'nin altına düşmemelidir. 1.6 mm'nin altına düşen lastikler değiştirilerek yenilenmelidir. Lastiklerinizin diş derinliklerini lastik bayisini ziyaret ederek ölçtürebilirsiniz.

ARAÇLARIN IŞIK VE İKAZ SİSTEMLERİNİN KONTROLÜ
Aydınlatma ve İkaz Sistemi;
Araçların gece ve gündüz emniyetli seyrini sağlamak, sürücülerin diğer sürücüleri ve yayaları uyarmak amacıyla kullandıkları, ışıklandırma ve sesli cihazların bulunduğu sistemdir.
Araçların ışık ve ikaz sistemleri her araca binildiğinde kontrol edilmelidir.
Araçlarda Kullanılan Işıklar ve Renkleri;
Farlar; Beyaz
Sis Farları; Beyaz
Geri Vites Lambası; Beyaz
Arka Plaka Lambası; Beyaz
Ön park Lambası; Sarı
Arka Park Lambaları; Kırmızı
Fren Stop Lambaları; Kırmızı
Arka Sis Lambaları; Kırmızı
Ön ve Arka Sinyal Lambaları; Kırmızı veya turuncu

Aydınlatma ve ikaz sistemleri;
Çalışmasını akünün enerjisinden alır.
Kısa hüzmeli farlar 25 metreyi, uzun hüzmeli farlar 100 metreyi gösterecek şekilde ayarlanmalıdır. Arka plaka lambaları 20 metreden plaka görünebilecek şekilde aydınlatmalıdır.
Farlardan hiçbiri yanmıyorsa; Far anahtarı arızalı olabilir, sigorta atmış olabilir, akü zayıf,bitmiş veya kutup başları çıkmış olabilir.
Farlardan biri yanmıyorsa; Far anahtarı arızalı olabilir, sigorta atmış olabilir, Akü zayıf,bitmiş veya kutup başları çıkmış olabilir. Yanmayan farın ampulü patlamış veya gevşek olabilir, kablo bağlantısı kopmuş, gevşek veya oksitlenmiş olabilir.
Farlardan biri diğerine göre sönük yanıyorsa; Farın kablo bağlantıları oksitlenmiş veya paslanmış olabilir.
Sinyal lambalarından hiçbiri yanmıyorsa;
- Sinyal kolu veya flaşörler arızalı olabilir, sigorta atmış olabilir, akü zayıf veya bitmiş veya kutup başları çıkmış olabilir.
- Yanmayan tarafın ampulü patlamış veya gevşek olabilir, kablo bağlantısı kopmuş, gevşek veya oksitlenmiş olabilir.
- Sinyal lambalarından biri yanmıyorsa gösterge panelinde bulunan sinyal uyarı lambası çok sık yanıp söner.
Fren lambalarının hiçbiri yanmıyorsa;
- Fren müşiri arızalı veya sigorta atmış olabilir.
Fren lambalarından biri yanmıyorsa;Yanmayan tarafın lambası patlak, gevşek veya kablo bağlantısında sorun vardır.
Geri vites lambası yanmıyorsa; Geri vites müşiri arızalı, sigorta atmış veya kablo bağlantılarında sorun vardır.
Sigortalar;
Araçtaki alıcıları ve tesisatı kısa devreden doğacak tehlikeye karşı korur. (Elektrik devresini yüksek akıma karşı koruyan devre elemanıdır.)
- Sigorta atmış veya yanmış ise aynı amperde yeni sigorta ile değiştirilmelidir.
- Atmış veya yanmış sigortaya kesinlikle sigara kağıdı veya tel sarılmaz.
- Yanmış bir sigortayı daha yüksek amperli bir sigortayla değiştirmek ya da telle sarmak elektrik tesisatının yanmasına sebep olabilir.

Akü ve Suyunun Kontrolü;
- Akü elektrik enerjisini kimyasal enerjiye çevirerek depo eder.
- Elektrikli alıcılar çalıştığında kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine çevirerek elektrik ihtiyacını karşılar.
- Akünün üzerinde kurşundan yapılmış (+) pozitif (-) negatif kutup başlan vardır. Pozitif kutup başı negatif kutup başına göre daha kalındır.
- Motor çalışmazken alıcılar, far,Teyp,korna vs. elektrik ihtiyacını karşılar.
- Akümülatörün içerisinde sülfürik asit ve saf su karışımı (elektrolit) adı verilen kimyasal sıvı vardır.
- Zamanla saf su azalır, böyle durumlarda akünün elaman kapakları açılarak içerisindeki elektrolit seviyesine bakılır.
- Akünün elektrolit seviyesinde azalma varsa plakaların 1 -1.5 cm üzerim çıkacak şekilde saf su ilave edilmelidir.
- Akünün içerisindeki elektrolitin donmaması için kışın akü tam sarj edilmelidir.
- Araç üzerinden akü söküleceği zaman öncelikle (-) negatif kutuba bağlı olan kablo sökülmelidir.
- Akü üzerinde bulunan eleman kapaklarının delikleri açık olmalıdır.
- Akünün bakımı yapılacağı zaman üzerindeki oksitler sodalı veya ılık su ile temizlenmelidir.

SÜRÜCÜLER YAPABİLECEĞİ BASİT UYGULAMALAR
Tekerlek ve Lastik Değişimi;
Tekerleklerinizden biri patladığında veya herhangi bir nedenle değiştirilmek istenildiğinde;
- Yoldan mümkün olan en uzak noktaya aracınızı çekip dörtlü flaşörlerinizi yakın, gerekli emniyet tedbirlerini alın (reflektörlerinizi uygun mesafelere ve görülebilecek şekilde yerleştirin)
- Motoru stop ettirin.
- Aracın hareket etmesini engellemek için gerekli güvenlik önlemleri alınız,
- El frenini çekerek aracınızı sabitleyin, aracınızı uygun vitese takın, (İniş eğimli yolda geri, çıkış eğimli yolda 1. vitese.)
- Yedek teker, bijon anahtarı ve krikoyu değiştirilecek tekerin yanına getirin. Jant kapağı varsa tekerden çıkarın,
- Bijon somunlarını gevşetin,
- Aracı kriko yardımı ile kaldırın,
- Bijon somunlarını karşılıklı çapraz şekilde sökün,
- Tekerleği çıkarın,
- Yedek tekerleği takın,
- Bijon somunlarını kuru bezle temizleyerek karşılıklı çapraz şekilde takıp önce elle sonra bijon anahtarı yardımı ile sıkıştırın,
- Aracı yavaşça krikodan indirin,
- Bijon somunlarını karşılıklı çapraz şekilde iyice sıkın.
- Unutmayalım; Haftada en az bir kez yedek lastiğinizin (Stepne) hava basıncını kontrol ediniz.
Ampul Değişimi;
- Araçlarda aynı devreye bağlı lambalardan biri yanmıyorsa; yanmayan lambanın ampulü patlamış, yanmış veya kablo bağlantılarında bir sorun olabilir.
- Ampul değiştirilirken aynı özellikte ampul ile değiştirilir.
- Far ampulü değiştirilirken kaput açılır, ampulün bulunduğu yerdeki plastik koruma kısmı mandalından gevşetilerek çıkarılır.
- Ampulün bağlı bulunduğu soket yerinden çıkarılır, ampul klipsinin mandalı gevşetilerek çıkarılır. Yeni ampul aynı şekilde yerine takılır, klips sıkılır, soketi takılır ve son olarak da plastik koruma kısmı mandalı yerine oturtturulur.
- Far ampulü değiştirilirken ampulün metal kısmından tutmak gerekir, ampulün üzerinden veya ucundaki siyah bölgeden tutulmamalıdır.
- Far ampulü değiştirildikten sonra ampul ayarı yapılması gerekir.

Radyatöre Antifiriz Konulması;
Soğutma sisteminin kışın soğuk havalarda zarar görmemesi için soğutma suyuna antifriz konulması gerekir.
- Antifriz kutunun üzerinde yazılan miktara göre konulmalıdır, Türkiye iklim şartlarına göre %33 ila % 50 arasındadır.
- Eğer daha önceden aracınıza antifriz koyduysanız mutlaka ölçüp veya ölçtürüp gerekirse ilave edin.
- Antifriz suyun donmasını, kireç oluşumunu ve paslanmayı önlemektedir. Kireç, paslanma ve korozyonu önlemek için yaz - kış dönemlerinde soğutma sisteminde antifriz bulundurmalıdır.

Fren Hidrolik Yağı Konulması;
- Aracınızı düz bir zemine park edin ve el frenini çekin.
- Kaputu kaldırın yağ haznesini bulun. (Direksiyonun arkasında küçük, yarı şeffaf bir haznedir.)
- Aşınmış fren balataları veya hidrolik fren sistemindeki sızıntılar, fren yağının seviyesini düşürebilir.
- Fren yağının kontrolü oldukça basittir. Motor yağındaki gibi max-min çizgileri vardır.
- Fren yağ seviyesinin, haznedeki min ve max işaretlerinin arasında olduğundan emin olun.
- Fren yağ seviyesi ‘’MİN’’ işaretinin altındaysa, mutlaka bir tamirciye baktırın.
- Fren hidrolik yağı kendiliğinden azalmaz.

ARACIN HEMEN KAPATILIP DURDURULMASI
Yağ Lambasının Yanması;
Seyir esnasında yağ lambası yanarsa, göstergeli tiplerde yağ göstergesi basınç göstermez ise araç, trafiği tehlikeye sokmadan trafik kurallarına uyarak en uygun yerde durdurulur, hemen kontak anahtarı kapatılıp motor stop ettirilir.
- Motor yağına bakılır.
- Yağ seviyesi normal ise yağ müşürünün kablosu çıkmış veya şasiye temas ediyor olabilir.
Yağ lambasının diğer yanma sebepleri:
- Yağ pompası arızalı olabilir.
- Yağ filtresi tıkanmış olabilir.
- Yağ gösterge lambası arızalanmış olabilir.
- Karterde yağ azalmış olabilir.
- Yağ lambası yandığı veya basınç göstergeli araçlarda basınç göstergesinde anormallik olduğu halde motor çalıştırılmaya devam edilirse motor ciddi şekilde zarar görür, yanar.
- Arıza giderilemiyorsa araç çalıştırılmadan kurtarıcı yardımı ile servise götürülür veya servis elemanı aracın yanına getirilir.

Şarj Lambasının Yanması;
Seyir esnasında şarj lambası yanarsa;
İbreli tiplerde gösterge değer göstermez ise araç trafiği tehlikeye sokmadan
- Trafik Kurallarına uyarak en uygun yerde durdurulur, hemen kontak anahtarı kapatılıp motor stop ettirilir.
- Şarj yapmama sebebi araştırılır.
Şarj lambasının yanmasının sebepleri;
- Vantilatör kayışı kopmuş veya gevşemiş olabilir.(Parmakla basıldığında kayış 1 -1.5 cm arasında esnemelidir.)
- Alternatör bağlantısı kopmuş, gevşemiş veya oksitlenmiş olabilir.
- Alternatör ve regülatör bozulmuş olabilir.
- Arıza giderilemiyorsa araç çalıştırılmadan kurtarıcı yardımı ile servise götürülür veya servis elemanı aracın yanına getirilir.

Yanık Kablo veya Farklı Kokular Alınması;
Seyir halinde iken araç içerisinde kablo yanığı veya farklı yanık kokuları geliyorsa araç durdurulup motor stop edilip nedeni araştırılır.
- Elektrik tesisatı yangınlarında akünün kutup başlan sökülmelidir.
- Kutup başları sökülürken öncelikle (- siyah) eksi kutup başı sökülmelidir.
Motordan Anormal Sesler Gelmesi;
Seyir halinde iken veya motor çalışıyor iken motordan anormal sesler geliyor ise araç durdurulur, motor stop edilip nedenleri araştırılır.
Araca Yanlış Yakıt Doldurma;
Araca yanlış yakıt doldurulması araçta Oldukça büyük sonuçlara yol açabilir. Yanlış dolum yapıldığı taktirde aracınızı kesinlikle çalıştırmayınız.

Araçlarda Sık Yaşanan Sorunlar;
- Yanlış yakıt doldurulan aracın servise alınması, ve yanlış doldurulan yakıttan tamamen arındırılması gerekir. Aksi taktirde yakıt sisteminde ve motorda büyük arızalar yol açar.
- Ödeme fişinde araca yüklenen yakıt türü yer alır. Araç çalıştırılmadan önce fişten yakıt türü kontrol edilmelidir.Yanlış yakıt doldurulan aracın servise alınması, ve yanlış doldurulan yakıttan tamamen arındırılması gerekir.
Araca kirli ve kalitesiz akaryakıt koyulduğunda;
- Yakıt sisteminde bulunan parçalarda arıza oluşabilir,
- Motor verimli çalışmaz
- Yakıt filtresi çabuk kirlenir,
- Yakıt pompası görevini yapamaz.
Aracın Su Birikintisine Girmesi Sonucu Motorun Stop Etmesi;
- Motor sistemi kapalı bir sistem olsa bile su birikintisine girme sonucu motor su alabilir ve bu neticede motor stop edebilir. Yanma odasına giren su aracın motorunun çalışmasına engel olur.
- Kurtarıcı yardımıyla araç servise çekilerek yakıt sistemi, ateşleme sistemi ve elektrik sistemi kontrol edilmelidir. Su seviyesi çok yüksekse akü bağlantı kabloları dikkatli bir şekilde sökülmelidir.

Fren Kaynaklı Sorunlar;
Seyir halindeki araçlarımızın yavaşlamasını ve durmasını sağlayan fren sistemi hayati önem taşır. - Fren balataları ve fren hidrolik yağı belirli aralıklarla kontrol edilmelidir.
- Balatalarda aşınma varsa yenileri ile değiştirilmelidir.
- Aşınmış fren balataları disklere zarar vererek daha büyük maliyetlere yol açacağı unutulmamalıdır.
Müşür Arızaları;
Araçlarda yağ, hararet, fan, termostat, radyatör, fren, geri vites, vb. müşürler bulunmaktadır. Müşürler bir nevi anahtar görevi görmektedir. Aracımızı geri vitese taktığımız zaman yanan geri vites lambası, radyatördeki soğutma suyu fazla ısındığında devreye giren fan sistemi, frene bastığımızda yanan arka stop lambaları vb. Müşür arızalarında servise gidilerek arızalı olan müşürün yenisi ile değiştirilmesi ile giderilir.

YAKIT TÜKETİMİNDE EKONOMİ SAĞLANMASI
Sürücüye Bağlı Sebepler;
- Uygun viteste ve hızda araç kullanılmaması.
- Klimanın gereksiz yere çalıştırılması.
- Rölantide gereksiz yere uzun süre aracın çalıştırılması.
- Sinirli, aceleci olunması ve ani duruş kalkış yapılması.
- 90 km/s’ den hızlı gidilmesi.
Motora Bağlı Sebepler;
- Karbüratör ayarları bozulmuştur
- Yakıt pompası ayarsızdır.
- Hava filtresi kirlidir.
- Hava filtresi kirlidir.
- Ateşleme sistemi ayarsızdır.
- Enjektörler ayarsızdır.
- Egzoz kanalları tıkalıdır.
- Rölanti ayarı yüksektir.
Araca Bağlı Sebepler;
- Fren ayarlarının sıkı olması,
Lastik hava değerlerinin tavsiye edilen değerden az olması.
- Debriyaj balatasının kaçırıyor olması.
- Araca taşıma sınırından fazla yolcu veya yük alınması.

Ekonomik Sürüş İçin Alınacak Tedbirler;
- Benzinli, dizel ve Lpg'li araçlarda aracı çalıştırırken gazı pompalamadan çalıştırın.
- Turbo sistemli araçları çalıştırırken veya stop ederken rölantide yüksek gaz vermek veya sürekli gazı arttırıp azaltmak,turbo sisteminin arıza vermesine neden olur.
- Kalkışlarda gaz pedalına gereğinden fazla basmadan kalkışı debriyaj ve gaz pedalını senkronize bir şekilde kullanarak yapın.
- Kaygan zeminlerde kalkış yaparken gaza dengeli bir şekilde basarak aracı gereksiz yere patinaj yaptırmayın.
- Patinaj başladığı anda daha üst bir vitese geçerek gerekirse ayağınızı gazdan çekerek rölanti devri ile ilerlemeye çalışın.
- Motoru ilk çalıştırmanız da motor soğuk olduğundan araca tam güç vererek hareket etmeyiniz.
- Motoru ilk çalıştırmanız da motor soğuk olduğundan yarım gazla ilerleyiniz. (hararet göstergesi en az 1/4 e gelene kadar) tam gaz verdiğinizde, performanslı bir yanma olmayacağından hem motorun çalışan aksamlarında aşınma veya arızalar meydana gelecek hem de aracınız fazla yakıt sarf edecektir.
- Küçük vitesle yüksek devirde sürüş yapmayın veya tam tersi büyük viteste düşük hızla sürmeyin, hava yol ve aracınızın yüküne göre mümkün olan en yüksek vitesle ve sabit hızla gidin.
- Şehirlerarası yollarda sabit bir süratte gitmeniz durumunda daha az yakıt tüketirsiniz. Örneğin 70 km/saat ile gidildiği takdirde 100 km/saat'e göre yaklaşık %30 daha ekonomik araç kullanmış olursunuz.
- Hız sabitleyici sisteme sahip olan araçlarda uzun yolda diğer araçlara göre daha ekonomik yol almak mümkündür.
- Yokuş aşağı inerken vitesi asla boşa almayınız.Ayrıca vites boşta yokuş aşağı inerken sürekli fren yaparak aracınızı yavaşlatmanız gerekeceğinden, fren diskleri ile balatalarınız aşırı derecede ısınacak ve frenleriniz eskisi gibi tutmayacaktır.
- Bunun yanı sıra balata ve disklerinizde zamanından önce aşınacak, ekstra tamir ve yedek parça masrafı çıkacaktır.
- Yokuş aşağı inişlerde aracınız viteste olmasına rağmen yinede hızlanıyorsa aracınızı bir alt vitese alıp, motor kompresyonundan faydalanmalısınız.
- Trafik ışıklarına yaklaştığınızda ikaz yanıp sönüyorsa veya duracağınız noktaya gelmek üzere iseniz ayağınızı gazdan çekerek aracı kompresyon freni ile yavaşlatarak durdurmanız daha doğru olacaktır.
- Ayağınızı gaz pedalından çektiğinizde enjektörler motora yakıt sevkini yok denecek kadar azaltacaktır.
- Aynı işlemi şehir dışı yollarda yokuş aşağı inerken veya fazla hızlanmaya başladığınızda da yapabilirsiniz.
- Yakıt ekonomisinde en önemli faktör mümkün olduğunca az fren yaparak araç kullanmaktır.
- Fazla fren yaparsak; fren yapmak demek tekrar hızlanmak için gaza basmak gerektirecektir.
- Sıkışık trafikte motoru durdurup çalıştırmak yakıt sarfiyatını rölantide çalıştığından daha fazla artırır, böyle bir durumda duruş ve kalkışlar arasındaki bekleme süreleri 2 dakika ve üzerinde gerçekleşiyorsa motor stop edilebilirsiniz.
- Araç kullanırken trafiğin yoğun olmadığı saatleri, trafiğin yoğun olmadığı alternatif yolları tercih etmeniz gerekir.
- Araç kullanırken trafiği gözlemlemek ve önünüzdeki araç ile bırakılacak güvenli mesafeyi korumakta çok önemlidir.
- Önünüzdeki aracı yakın takip ettiğiniz durumlarda, onun her frenlemesinde sizinde fren yapmanız gerekecek, sonra tekrar hızlanmak için de yine gaza basmanız gerekecektir.
- Ani gaz artırımı, aniden hızlanmak, gereksiz yere gaza ve frene fazla basmak, sürekli yüksek hızlarda gidilmesi %50'ye kadar varan fazla yakıt tüketimine neden olur.
- Yokuş çıkarken aracınızı aşırı şekilde hızlandırmaya çalışmayınız. Özellikle aracınız yüklü ise gaza bastığınız kadar hızlanmayacak ve yakıt sarfiyatı iki katına çıkarken hızınız sadece 3-5 Km. artacaktır.
- Bunun yerine bir inişten sonra gelen yokuşlarda aşağı inerken hızınızı yasal limitlerde arttırıp, yokuş çıkarken inişte elde ettiğiniz ivmeyi kullanırsanız yokuşu daha ekonomik çıkabilirsiniz.
- Aracınızda lastik havalarının az olması durumunda sürtünme katsayısı artacağından araç aynı yolu daha fazla yakarak yapacaktır.
- Lastiğe fazla hava basılması durumunda ise sadece sırt bölümü vaktinden önce aşınacak ve lastiğin ömrü kısalacaktır.
- Yazın kış lastiği kullanmak sürtünmeyi arttıracağından yakıt sarfiyatı yükseldiği gibi lastikte erken aşınacaktır.
- Aracın toplam ağırlığı arttıkça sarf ettiğiniz yakıt da fazlalaşacaktır. Aracınızdaki ekstra her 100 kilogram yük 100 kilometrede fazladan 1 litre yakıt harcanmasına neden olacaktır. Bu sebeple aracınızın bagajındaki gereksiz eşyaları boşaltmanızda yarar var.
- Aracınız aerodinamik özelliklere sahip olmalıdır.
- Aynaları gövde ile uyumlu ve aşırı büyük olmamalıdır.
- Otomobillerde tavana konan port bagajlar da rüzgar tutması nedeniyle yakıt sarfiyatını arttırmaktadır.
- Hareket halinde iken camlar açık yol almak içeri giren havanın basınç etkisi nedeniyle aracın ilerlemesini zorlaştıracak ve araç ilerlemek için daha fazla güce, dolayısı ile daha fazla yakıta ihtiyaç duyacaktır.
- Karbüratörlü araçlar enjektörlü araçlara göre daha fazla yakıt sarf etmektedir.
- Enjektörlü araçlarda da tek noktadan değil çok noktadan enjektörlü araçları tercih etmeniz gerekir.
- Aracın enjektörlerinin ayarsız, bozuk ve eski oluşu her 10 litrede 1 litre fazla yakıt tüketimine sebep olur.
- Benzin veya mazot filtrelerinin eski ve pis oluşu daha fazla yakıt sarf etmenize neden olacaktır.
- Filtreleri belirli sürelerde değiştirmeyi ihmal etmemelisiniz.
- Debriyajın arızalı oluşu kalkışlarda ve aracın ivmelenmesi sırasında motor gücünün önemli bir kısmının kaybolmasına neden olarak yakıt tüketimini artırır.
- Fren sistemindeki arızalar, balataların fazla sıkı olduğu fren ayarları da tüketimi arttırmaktadır.
- Araç klimasının gereksiz yere ve sürekli çalıştırılması da % 25'e varan ek yakıt tüketimine neden olmaktadır.
- Bu hususlara dikkat ederek araç kullandığınız sürece hem yakıt tasarrufu yaparak ekonominize katkıda bulunacak, hem de aracınızın atmosfere salgıladığı zararlı egzoz emisyonunu önemli ölçüde azaltarak hava kirliliğinin azaltılmasına katkıda bulunacaksınız.
ARACIMIZIN BAKIMLI OLMASI KAZA RİSKİNİ AZALTIR, EKONOMİK FAYDA SAĞLAR VE DE ÇEVRE TEMİZLİĞİ İÇİN BÜYÜK ÖNEM TAŞIR.